Niech się święci 1 Maja

Kilka refleksji z okazji Święta Pracy. Pozwolicie?

Pokolenie zobowiązuje. I dlatego, nie sposób nie napisać dzisiaj choć kilku słów o Pierwszomajowym Święcie, a najlepiej zdań kilka. Od razu zaznaczam, że rozumiem całą złożoność uczczenia tego dnia w polskich realiach, ale ta złożoność nic nie odbiera istocie Święta Pracy, obchodzonego od 1890 roku, również na ziemiach polskich. Święto wprowadziła II Międzynarodówka dla upamiętnienia wydarzeń z początków maja 1886 roku w Chicago, mających miejsce podczas strajku, którego jednym z postulatów było wprowadzenie 8 - godzinnego dnia pracy.

Z wczesnego dzieciństwa obchodów 1 Maja nie pamiętam. Bardziej utkwiły mi w pamięci procesje Bożego Ciała, jako że wychodziły z kolegiaty do Rynku, gdzie były cztery ołtarze, ubierane przez przedstawicieli różnych cechów. Jeden stał zawsze przed kamienicą, w której mieszkaliśmy, więc mogłam śledzić z okien przygotowania. Poza tym, jako sypiąca kwiatki, brałam w procesji aktywny udział. W uroczystościach, jak sięgnę pamięcią, zawsze uczestniczyły tłumy. I prawie zawsze było słonecznie.

Pochody pierwszomajowe  zaczęłam zauważać, tak naprawdę, dopiero stając się uczennicą szkoły podstawowej. Uczniowie w pochodach uczestniczyli, czyli, biorąc pod uwagę łączną długość mojej szkolnej edukacji, w najlepszym razie zaliczyłam co najmniej 11 pochodów, bo istnieje duże prawdopodobieństwo, że niektóre z nich jednak opuściłam. Choćby z uwagi na wrodzone lenistwo i różne inne okoliczności. Główne uroczystości, podobnie jak te opisane wyżej, odbywały się również na Rynku. I oczywiście były tłumy. I z reguły było słonecznie. Były co prawda nudne przemówienia, ale nikt mi nie kazał ich słuchać, a  całość nie budziła mojej niechęci. Ba, nawet cieszyła. Coś się działo. W cukierni pojawiały się pierwsze lody. I zimna oranżada. I były przewidziane atrakcje popołudniowe. A od rana grzmiała muzyka z głośników porozwieszanych na głównych ulicach, czyli przede wszystkim na Rynku. Muzyka okolicznościowa. 

W czasie studiów, w Warszawie i później, kiedy to stałam się rzeczywistym przedstawicielem klasy pracującej, w pochodach nie brałam udziału. Nie dlatego, że kierował mną jakiś bojowy opozycyjny duch, tylko dlatego, że nikt mi nie kazał, a sama takiej potrzeby, mimo skojarzeń dziecięcych, nie czułam. Był jeden wyjątek, połowa lat 70., kiedy to, mieszkając przy Marszałkowskiej, włączyłam się do pochodu, by z bliska obejrzeć tych, co to na trybunie witali „rozentuzjazmowany tłum.

Reasumując, pozytywna, choć słabo przekładalna na zachowanie, jest moja postawa wobec Święta Pracy. Czuję jego sens. Gdzieś tam w pamięci odzywa się rymowanka, którą kiedyś raczyła mnie koleżanka, i którą pamiętam trzy po trzy. Znamienna rymowanka:

„- Gdzieś daleko na sztandarze jakiś napis lśni. Ja nie dojrzę w tłumie, w gwarze.  Hej, pomóżcie robociarze, przeczytajcie mi. 

- Też nie widzę, łza się kręci, w oku jakaś łza. Czekaj, powiem ci z pamięci. Niech się nasze Święto świeci, i niech kwitnie maj”

W odtworzeniu atmosfery pierwszomajowej sprzed lat pięćdziesięciu zawierzyłam youtube'owi. Poszukałam stosownych pieśni. No i znalazłam różne składanki.  Do wyboru, do koloru. Posłuchałam, ale to nie to samo, co z głośników na Rynku. Przy okazji odkryłam, że moje kochane piosenki, takie jak: Mały pokoik na Mariensztacie; Na prawo most, na lewo most oraz Trzej przyjaciele z boiska, to piosenki zakwalifikowane przez autorów składanek jako komunistyczne. Źle to im to wróży, niestety. Piosenkom, nie autorom.